Structuur

Je denkt: ik zou willen dat ik altijd vakantie had. Dat klinkt heerlijk. Maar uit onderzoek blijkt dat de meeste mensen er al snel genoeg van hebben. Verlangen toch naar een beetje vastigheid en structuur. Vraag het maar aan iemand die werkeloos is.

Een structuur maakt het leven simpeler. Maakt dat we zaken voor elkaar krijgen. Van keuzevrijheid worden we niet gelukkig, zo blijkt uit onderzoek. Een muzikant moet oefenen. Discipline betrachten. Om zijn instrument te leren beheersen. Iedere dag toonladers en vingerzettingen oefenen. Om controle te krijgen. Het is voorwaarde om mooie muziek te maken. Maar met de schoonheid van muziek heeft het weinig te maken. De schoonheid ontstaat als je los komt van de structuur. Als je denken uitschakelt. Als het gevoel het overneemt. Als je al het geleerde los durft te laten.

In sport werk het ook zo. Structuur en discipline zijn nodig om de beste te worden. Maar alleen daarmee kom je er niet. Denk aan Yvonne van Gennip. In 1988 worstelde zij het hele jaar met een blessure. Werd gedwongen haar lichaam rust te geven. Los te laten. Op de Olympische Spelen van dat jaar won ze verrassend 3 gouden medailles. Toevalligerwijs in het zelfde jaar gold het zelfde voor Marco van Basten. Na een lange periode van blessures en daardoor verplichte rust groeide hij uit tot de ster van het EK van 1988.

Een overmaat aan structuur beperkt. Leraren van de basisschool worden gedwongen in een keurslijf. Het ministerie van onderwijs heeft zo weinig vertrouwen in hun kwaliteiten dat tot op detail niveau de week is ingevuld. Geen wonder dat leraren in het basisonderwijs steeds vaker ziek worden. Wat is er mis met vertrouwen te geven aan de leraar, die immers met passie gekozen heeft om zijn vak uit te oefenen. Kinderen leren het meest van een leraar met passie. Van iemand die binnen bepaalde grenzen zelf invulling kan geven aan het programma.

Structuur heeft twee uitersten. Aan de ene kant heb je een gebrek aan structuur. Een te lange vakantie. Bij mensen met depressie is dit het duidelijkst. Ze hebben de capaciteit om structuur aan te brengen aan hun leven verloren. Dit wordt ook wel aangeleerde hulpeloosheid genoemd. Mensen die weglopen voor hun verantwoordelijkheden. Om dit op te lossen help je de ander zelf structuur aan te brengen.

Aan de andere kant heb je een overmaat aan structuur. Burn-out is een langdurige overbelasting van het stress systeem. Alle signalen die het lichaam geeft worden ondergeschikt gemaakt aan de structuur. Ik moet door, ik moet blijven werken, mijn cliënten kunnen niet zonder mij. Om dit op te lossen help je de ander contact te maken met zichzelf. Zijn gevoel weer leert vertrouwen. Rust te nemen. Grenzen te leren voelen. In het moment te zijn. Zorgen dat het hoofd met het moet zo en zo uitgeschakeld wordt.

Structuur is belangrijk om in de juiste flow te komen. Maar dan moeten yin en yang wel in balans zijn. In China gebruiken ze vaak de metafoor van een karaf wijn. De Yang kant is de fysieke structuur van de karaf. In ons verhaal het aanbrengen en handhaven van structuur. De Yin kant is binnenkant van de karaf, de ruimte waarin de wijn zijn plek heeft. Het loslaten binnen een structuur. Dingen op je gevoel durven doen. De essentie. Dat wat de muziek tot iets magisch maakt.

Meer informatie
Andere Tijden Sport over hoe Yvonne Van Gennip drie keer goud won.