Ik ben geweldig

Heb jij dat ook wel eens gedaan? Je bent in een gesprek met iemand die je interessant vindt. En opeens vertel je een verhaal dat helemaal niet gebeurd is, alleen maar om indruk te maken op de ander. Ik stond in de keuken bij een opdrachtgever te praten. Hij vertelde wat zijn doelen en speerpunten van het jaar zouden worden. Ik luisterde aandachtig. Maar toen het mijn beurt was voelde ik me een beetje nerveus. Ik vind het altijd lastig om over mezelf te praten. Wat vertel je wel en wat niet. Blijkbaar wilde ik indruk maken. Om hem te verleiden meer samen te ondernemen. En  op eens verscheen er in mijn gedachten een totaal fictief verhaal. Waarmee mijn mind dacht indruk op hem te kunnen maken. Gelukkig zag ik het gebeuren. Ik kon mezelf bedwingen om het te gaan vertellen. Maar ik herkende het patroon. Ik weet dat ik vele male in deze valkuil ben gestapt. Ik probeer voorbeelden hiervan naar boven te halen. Maar ik denk dat ik die heb verdrongen.

Maar wat is dit vergroten van je zelfbeeld? Dit opblazen van je ego met gebakken lucht? Waarom doe ik dit? Wat is de functie? Ik kom er niet omheen dat ik blijkbaar een behoefte heb om mezelf anders voor te doen. Daaraan ten grondslag ligt een oordeel dat ik niet goed genoeg ben. Een angst dat als ik echt mezelf ben mensen niet van me houden. Daarvoor creëer je een persoonlijkheid. Een beeld voor de buitenwereld. Een masker. Het woord persoonlijkheid komt van het Latijnse woord persona, wat masker betekent. Hoe meer je persoonlijkheid afwijkt van wie je werkelijk bent des te groter is de energie die je moet inzetten om dit beeld in stand te houden. Dat betekent bijhouden aan wie je welk leugentje hebt vertelt. Je gaat er bijna zelf in geloven. Maar wie houdt wie nu voor de gek. De functie is zelf bescherming. Je mind wil je beschermen tegen gevoelens van minderwaardigheid. Meestal gebeurt dit bijna automatisch.

Deze zelfbescherming heeft vele vormen. Bij mij is arrogantie een hardnekkige. Ik de tijd dat ik in groepstherapie was voelde mijn ego zich heel erg fijn door de therapeut uit te hangen. Ik heb talent voor het doorzien van emotionele processen bij anderen. Het deed mijn ego heel veel goed om de vinger op de zere plek bij mijn groepsgenoten te leggen. Maakte me gelijkwaardig aan de therapeuten. Gaf me eigenwaarde. Tegelijkertijd creëerde het afstand van mijn rol als patiënt. Zorgde ervoor dat ik zelf mijn emoties uit de weg kon gaan. Liefdevol bedoelt hoor van mijn mind. Maar het verlengde wel de tijd dat ik therapie nodig had. Hielp me eigenlijk van de regen in de drup.

De andere kant van de medaille is dat ik mensen met een groot ego graag mag veroordelen. Ik zie de gebakken lucht en haak vervolgens af. Voor een tai chi festival waar ik de programmering verzorg,  heb ik lange tijd geweigerd leraren met een groot ego uit te nodigen. Op een gegeven moment ben ik over mijn eigen beperking heen gestapt. Heb ze toch uitgenodigd. Ze bleken een toegevoegde waarde te hebben voor ons programma. Want dat ego drijft mensen. Maakt dat echt iets willen neerzetten. Op een ander niveau zijn ze precies het zelfde. Net als ik gedreven door een diepe onzekerheid.

Maar ik geniet pas echt in het leven als het masker wordt afgedaan. Als ik of de ander zich niet beter voordoet als hij is. Als er ruimte is voor openheid en kwetsbaarheid. Waardoor er ruimte ontstaat voor echt contact. Dan ontstaat herkenning. Vandaar uit ontstaat verbinding. En dat is waar ik opzoek naar ben. Want al die gedachten en opgeblazen ego’s bestaan niet echt. Zijn gewoon een illusie, een goocheltruc waarvan iedereen de oorsprong kent.